Yeni Yayınlanan İyonlaştırıcı Radyasyon ve Radyonüklit Kullanılarak Sunulan Sağlık Hizmetleri Hakkında Yönetmeliğin Farklılıkları
13.04.2023 TARİH VE 32162 SAYILI RESMİ GAZETE’DE YAYIMLANAN İYONLAŞTIRICI RADYASYON VE RADYONÜKLİT KULLANILARAK SUNULAN SAĞLIK HİZMETLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK İLE YÜRÜRLÜKTEN KALKAN 26.04. 2022 TARİH VE 31821 SAYILI AYNI ADLI YÖNETMELİK ARASINDAKİ FARKLAR
13.04.2023 tarih ve 32162 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İyonlaştırıcı Radyasyon ve Radyonüklit Kullanılarak Sunulan Sağlık Hizmetleri Hakkındaki Yönetmelik ile 26.04.2022 tarih ve 31821 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan aynı adlı yönetmelik yürürlükten kaldırılmış olup iki yönetmelik arasındaki bazı temel farklar aşağıdaki gibidir. Daha detaylı değerlendirme ve sorular için derneğimizle mail yoluyla iletişime geçebilirsiniz
1) DENETİMLİ ALAN
Mülga yönetmelik 4. madde c bendinde Denetimli Alan; Radyasyon kaynağı ile çalışanların giriş ve çıkışlarının özel denetime, çalışmalarının radyasyondan korunma bakımından özel kurallara bağlı olduğu ve görevi gereği radyasyon ile çalışan kişilerin yıllık doz sınırlarının 6 mSv’den fazla radyasyon dozuna maruz kalabilecekleri, iyonlaştırıcı radyasyon kaynağı cihazın bulunduğu ve doğrudan radyasyona maruz kalınan alan olarak tanımlanırken, yeni yönetmelikte 4. madde g bendinde Kontrollü (Denetimli) Alan ifadesi yer almış olup bu alan; Radyasyondan korunmayı sağlamak veya radyoaktif kirliliğin yayılmasını önlemek amacı ile özel kuralların uygulandığı, radyasyonla çalışanların doz izlemelerinin yapıldığı, giriş çıkışların kontrole tabi olduğu ve görevi gereği radyasyonla çalışanlar için ardışık 5 (beş) yılın ortalaması olan yıllık doz sınırlarının 3/10’undan fazla radyasyon dozuna maruz kalabilecekleri alanlar olarak tanımlanmıştır.
2) GÖZETİMLİ ALAN
Mülga (Kaldırılan) yönetmelik 4. madde d bendinde Gözetimli Alan; Radyasyon kaynağı ile çalışanlar için yıllık doz sınırlarının 1 mSv’i aşılma olasılığı olan, 6 mSv’i aşılması beklenmeyen, kişisel doz ölçümünü gerektirmeyen fakat çevresel radyasyonun izlenmesini gerektiren cihaz odası ile bağlantılı ve iyonlaştırıcı radyasyon kaynağı ile görsel takibi sağlayan alan olarak tanımlanırken yeni yönetmelik 4. madde d bendinde Gözetimli Alan; kontrollü alan olarak değerlendirilmeyen ve kişisel doz ölçümü gerektirmeyen, ancak radyasyonla çalışanların radyasyona maruz kalma potansiyelinin bulunması nedeniyle, alandaki radyasyon seviyelerinin düzenli olarak izlenmesini gerektiren ve radyasyonla çalışanlar için ardışık 5 (beş) yılın ortalaması olan yıllık doz sınırlarının 1/20’sinin aşılma olasılığı olup 3/10’unun aşılması beklenmeyen alanlar olarak tanımlanmıştır.
3) RADYASYON ÇALIŞANI
Mülga yönetmelik 4. madde g bendinde İyonlaştırıcı Radyasyon Kaynağı Çalışanı; İyonlaştırıcı radyasyon kaynaklarının kullanıldığı alanlarda veya hizmetlerini ifa ederken görevi gereği Nükleer Düzenleme Kurumu tarafından halk için belirlenen doz sınırlarının üzerinde radyasyona maruziyet olasılığı olan kişi olarak tanımlanırken, yeni yönetmelik 4. madde k bendinde bu ifade Radyasyonla Çalışan olarak değişmiş olup; İyonlaştırıcı radyasyon kaynaklarıyla yürütülen faaliyetlerde görevi gereği halk için belirlenen doz sınırlarının üzerinde ışınlanma olasılığı olan kişi olarak tanımlanmıştır.
4) RADYOLOJİ VE NÜKLEER TIP MERKEZLERİ
Mülga yönetmelik 4. madde ı bendinde Nükleer Tıp Merkezi, l bendinde Radyoloji Merkezi; Sağlık kurum ve kuruluşları bünyesinde bir nükleer tıp uzmanının / radyoloji uzmanının sorumluluğunda veya mesleğini serbest olarak icra etme yetkisine sahip nükleer tıp uzmanı / radyoloji uzmanı tarafından tetkik, teşhis ve/veya tedavi amaçlı nükleer tıp / radyoloji hizmeti sunulan ve Bakanlıkça ruhsatlandırılan veya faaliyet izni verilen merkezler olarak tanımlanırken yeni yönetmelik 4. madde i bendinde Nükleer Tıp Merkezi, p bendinde Radyoloji Merkezi; Sağlık kurum ve kuruluşları bünyesinde bir nükleer tıp uzmanının / radyoloji uzmanının sorumluluğunda veya mesleğini serbest olarak icra etme yetkisine sahip nükleer tıp uzmanı / radyoloji uzmanı gerçek kişiler veya en az % 51 hissesi nükleer tıp uzmanına / radyoloji uzmanına ait olan özel hukuk tüzel kişileri tarafından tetkik, teşhis ve/veya tedavi amaçlı nükleer tıp / radyoloji hizmeti sunulan ve Bakanlıkça ruhsatlandırılan veya faaliyet izni verilen merkezler olarak tanımlanmıştır.
Bu değişiklikle özel hukuk tüzel kişilerininde nükleer tıp uzmanının / radyoloji uzmanının hisse sahibi olduğu görüntüleme merkezlerini işletmesi mümkün hale gelmiştir.
5) Yeni yönetmelik 4. madde l bendinde ile Radyasyon Onkolojisi hizmetleri, m bendinde Radyasyon Onkolojisi merkezi tanımlanmış olup, 5. madde 17. fıkrada bu merkezlerin sağlamak zorunda olduğu fiziki şartlara yer verilmiştir. Eski yönetmelikte bu tanım ve şartlar yer almamaktadır.
6) HAMİLELİK ŞÜPHESİ OLAN, HAMİLE VEYA EMZİREN PERSONEL
Mülga yönetmelik 7. madde 4. fıkrada yer alan Hamilelik şüphesi olan, hamile veya emziren iyonlaştırıcı radyasyon kaynağı çalışanının çalışma koşulları, fetüsün veya emzirilen çocuğun radyasyondan korunmasını sağlayacak şekilde düzenlenir ibaresi yeni yönetmelikte 6. madde 6. fıkra g bendinde Hamilelik şüphesi olan, hamile veya emziren iyonlaştırıcı radyasyon kaynağı çalışanının çalışma koşulları; embriyonun, fetüsün veya emzirilen çocuğun radyasyondan korunmasını sağlayacak ve halk için belirlenen doz sınırlarına uyulacak şekilde düzenlenir, çalışma koşulları hamilelik şüphesi olan ve hamile personel için hamileliğin geri kalan süresinde radyasyon alanlarında çalışmayacak şekilde, emzirme döneminde olan personel için radyoaktif kirlilik riski bulunan radyasyon alanlarında çalışmayacak şekilde düzenlenir olarak değiştirilmiştir.
7) SAĞLIK İZNİ (ŞUA İZNİ)
Yeni yönetmelikte sağlık izni (şua izni) ile ilgili herhangi bir değişiklik bulunmamaktadır. Eski yönetmelik ile birlikte getirilen kontrollü (denetimli) alanlarda fiilen çalışılan sürelere göre hesaplanan sağlık izni yeni yönetmeliktede aynı şekilde yer almaktadır.
8) DENETİM VE YAPTIRIM
Mülga yönetmelikte bu duruma ilişkin bir madde bulunmazken yeni yönetmeliğe Denetim ve Yaptırım başlıklı 9. madde eklenmiştir. Bu maddeye göre; Merkezlerin faaliyete esas denetimlerinde bu yönetmeliğin 5’inci (Bina durum ve fiziki şartlar) ve 6’ıncı (Güvenlik) maddelerinde yer alan hükümlere aykırılık tespit edilmesi halinde, 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu’nun Ek 11. maddesi hükümleri uygulanır ibaresi yer almaktadır.
Serap AKYÜZ
Radyoloji Teknisyeni
@radyolojidesaglikhukuku